Realisatie van het beleid
Uitvoering van de Participatiewet
Vanwege alle landelijke steunmaatregelen in 2021 is er nog geen sprake van een grote toename van het bijstandsbestand. Op 1 januari 2021 ontvingen 224 huishoudens een bijstandsuitkering, op 31 december 2021 waren dit er 235. Dit is een groei van 5% t.o.v. 2020.
Doordat de steunmaatregelen tijdens de 2e lockdown (14 december 2021) weer opengesteld werden konden bedrijven personeel in dienst houden. Voor ZZP’ers werd de Tozo (Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers) echter niet opnieuw opengesteld. De verwachting was dat de uitstroom in het 2e halfjaar van 2021 zou toenemen als gevolg van de aantrekkende economie. De uitstroom was in 2021 echter lager dan de uitstroom in 2020. Dit ondanks de krapte op de arbeidsmarkt.
Een van de oorzaken daarvan is de mismatch tussen vraag en aanbod. Werkzoekenden beschikken steeds vaker niet over de juiste kwalificaties en competenties die gevraagd worden in tekortsectoren op de arbeidsmarkt (kwalitatieve mismatch).
Daarnaast heeft een groot deel van de mensen die aan de zijlijn staan een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Factoren als een hogere leeftijd, psychische of fysieke beperkingen, een taalbarrière, (mantel)zorgtaken of de afwezigheid van (passende) kwalificaties maken het voor een grote groep mensen moeilijk om zich nog een plek te verwerven op de arbeidsmarkt. Omdat niet alle werkzoekenden een-op-een op een vacature passen zijn scholing en persoonlijke ontwikkeling belangrijke oplossingen voor deze mismatch
Vanuit Rijnvicus wordt ingezet op opleiden/ontwikkelen richting de tekortsectoren en men heeft hierbij ook aandacht voor mensen met een psychische/fysieke beperking of taalachterstand.
Voor jongeren is sinds april het actieplan ‘Extra inzet jeugdwerkloosheid Alphen aan den Rijn, Nieuwkoop, Kaag & Braassem” in werking getreden.
De aanpak van dit plan richt zich op jongeren en jong volwassenen van 16 – 27 jaar die:
- werkloos zijn (geraakt) (P-wet).
- op zoek zijn naar een BBL/BOL plek.
- geen startkwalificatie hebben en/of niet aan het werk zijn.
- jongeren en jong volwassenen met (dreigende) werkloosheid, die niet meer op school
zitten of gaan uitstromen en/of geen uitkering ontvangen.
Naast inzet van de gemeente (en onderwijs) hebben ook werkgevers een rol in het oplossen van de krapte op de arbeidsmarkt. Het denken in competenties in plaats van in genoten opleidingen en werkervaringen vraagt ook van werkgevers een andere kijk op vacatures en de organisatie van de werkzaamheden. Hier wordt van uit het WSP volop op ingezet.
Steunmaatregelen in verband met Covid-19
In verband met de Covid-19 pandemie zijn in 2020 twee steunmaatregelen in het leven geroepen die in 2020 en 2021 door de gemeente werden uitgevoerd: de TOZO en de TONK. Op 1 oktober j.l. zijn deze steunmaatregelen geëindigd. De TOZO was gericht op zelfstandigen zonder personeel. In de periode 1 januari tot 1 oktober 2021 zijn 134 TOZO uitkeringen toegekend (nieuwe aanvragen en verlengingen) en zijn er 4 TOZO bedrijfskredieten toegekend. De volledige kosten worden door het Rijk vergoed, inclusief de uitvoeringskosten.
In maart 2021 is de TONK van kracht geworden. De TONK kon tot 1 oktober 2021 worden aangevraagd en werd -net als de TOZO- voor Nieuwkoop door Alphen aan den Rijn uitgevoerd. De compensatie is met name bedoeld voor woonkosten. Tot 1 oktober hebben 24 huishoudens gebruik gemaakt van de TONK.
Jongeren in Beeld
In Nieuwkoop loopt het project "Jongeren in Beeld". Doel hiervan is het in beeld brengen van jongeren tussen 16 en 27 jaar zonder werk, uitkering of opleiding. Het Nieuwkoopse jongerenwerk is afgelopen jaar gestart om deze jongeren proactief te benaderen. Het opstarten van het project werd bemoeilijkt door Covid-19. Ondanks dat is het gelukt contact te leggen met de meeste jongeren en bleek dat er geen sprake was van problematische situaties. Enkele jongeren waren begonnen als zelfstandige, hadden zichzelf inmiddels ingeschreven voor een vervolgopleiding, waren weer aan het werk of waren gestopt wegens de komst van een kind. Over enige tijd vindt een evaluatie plaats.
Schuldhulpverlening
Op 1 januari 2021 is de Wet Schuldhulpverlening gewijzigd. Een van de wijzigingen is dat gemeenten verantwoordelijk zijn geworden voor de vroegsignalering. Vroegsignalering houdt in dat gemeenten signalen ontvangen over betalingsachterstanden bij zogenaamde 'vaste lasten partners' (o.a woningcoöperaties, energieleveranciers, verzekeraars). In 2021 is een systeem ingericht en zijn voorbereidingen getroffen voor het actief benaderen van mensen met een betalingsachterstand. Vanaf 2022 krijgen deze mensen een aanbod voor hulp.
Het aantal aanmeldingen voor de reguliere schuldhulpverlening was in 2021 vrijwel gelijk met het aantal van 2020. Het aantal adviesgesprekken schuldhulp is eveneens vrijwel gelijk gebleven met het aantal van vorig jaar.
Sinds 2021 kunnen inwoners van Nieuwkoop gebruik maken van de Helpdesk Geldzaken. Dit is een laagdrempelig loket waar inwoners terecht kunnen voor advies en met vragen over alles wat met geld, inkomen en rondkomen te maken heeft. Zo nodig worden mensen naar de voor hen best passende dienstverlening doorgeleid. In 2021 is maandelijks door gemiddeld 2 tot 3 inwoners contact gezocht met de Helpdesk Geldzaken. De Helpdesk Geldzaken is in Alphen aan den Rijn.
Inburgering
In 2021 was er een dubbele taakstelling huisvesting statushouders (44). Deze taakstelling is niet behaald (achterstand van 7). Er waren wel voldoende huizen maar door renovatiewerkzaamheden waren deze niet tijdig beschikbaar. Het doel dat minimaal 50% van de statushouders uit de uitkering komt door werk of opleiding wordt nog steeds behaald.
In 2022 is de Wet Inburgering 2021 in werking getreden. De gemeente is verantwoordelijk voor het hele inburgeringstraject en de toeleiding naar werk of onderwijs van nieuwkomers. In 2021 zijn daar de voorbereidingen voor getroffen:
- Het inkooptraject voor inburgeringsonderwijs is succesvol afgerond met het
contracteren van taalschool Echt Nederlands.
- Echt Nederlands gaat ook de MBO onderwijsroute verzorgen (schakeltraject). Voor
de HBO/WO onderwijsroute (schakeltraject naar hoger onderwijs) is een contract
afgesloten met het samenwerkingsverband Haagse Hogeschool/Universiteit Leiden.
- Er wordt een assessment afgenomen bij iedere inburgeringsplichtige. Hier komt een
persoonlijk inburgeringsplan uit voort. In samenwerking met Echt Nederlands en
Rijnvicus wordt dit plan uitgevoerd.